برش پانچ یک مکانیسم شکست است که در اعضای سازه ای مانند دال ها و پی، تحت برش و در اثر بارهای متمرکز اتفاق می افتد. علت این امر آن است که بارهای متمرکز روی مساحت کمتری از اعضای سازه ای اثر می گذارند. در بیشتر موارد، این پدیده در اثر بار وارده از سوی ستون به دال، بروز می کند. لازم به توضیح است مکانیسم برش پانچ در دال های کف، دالهای تخت و در دالهای پی که زیر ستونها واقع شده اند، مشاهده می شود.

وزن سقف قرار گرفته روی ستون ها سبب ایجاد تنش های برشی در دال آن می شود. تمرکز این تنش ها در یک مساحت کوچک، نیروی متمرکز بسیار زیادی را در محل اتصال ستون به دال به وجود می آورد. در صورتی که تدابیر مناسبی (مثل تعبیه آرماتورهای برشی تقویتی) برای مهار و کاهش این تنش ها در دال به کار برده نشده باشد، دال توسط ستون سوراخ شده و سقف سازه تخریب خواهد شد. به این پدیده «برش پانچ» یا «برش سوراخ کننده(منگنه ای) یا برش دو طرفه» گفته می شود

این موضوع در دال های تخت که فاقد تیرهای میانی هستند، از حساسیت فوق العاده ای برخوردار است. مشابه همین اتفاق در نقاط اتصال ستون با فونداسیون نیز ممکن است رخ دهد به طوری که وزن زیاد طبقاتِ روی یک ستون، باعث تمرکز نیرو در یک ناحیه کوچک از فونداسیون می گردد.

برای درک بهتر این اتفاق، سوراخ کردن کاغذ به وسیله ی یک سوراخ کن را تصور کنید که نیروی وارده با تمرکز در نوک سوزن سبب سوراخ شدن کاغذ می شود که دقیقاً مشابه کاریست که ستون با دال می کند. همین شباهت عملکردی منجر شده است که نام این دو پدیده یکسان باشد.و در واقع ستون های سقف و فونداسیون را سوراخ می کنند.

برش پانچ در دالهای بتنی مسلح می تواند به مانند یک حالت دو بعدی از بروز برش در تیرها، در نظر گرفته شود. این نوع از شکست به صورت گسیختگی آنی اتفاق می افتد. نکته ای که باید به آن اشاره شود این است که آرماتورهای اصلی سازه کمکی به محدود کردن این گسیختگی نخواهند کرد. بنابراین ظرفیت باربری سازه می بایست با در نظر گرفتن ظرفیت خمشی آن و همچنین اثر برش بر سازه در نظر گرفته شود. لیکن برش پانچ در قیاس با برش تیر، کمتر بحرانی می باشد.

برش پانچ زمانی در دالها اتفاق می افتد که در معرض مقادیر بالای بارهای متمرکز قرار داشته باشند. این نوع بارها شامل بار وارده از چرخ وسایط نقلیه روی دال پلها یا بارهای وارده بر کف دال ساختمانها است. تکیه گاه این دالها ستون های زیر آنها می باشد.