بام سبز، بامی است که مقدار یا تمامی آن با پوشش گیاهی و خاک، یا با محیط کشت روینده، پوشانیده میشود. لفظ بام سبز همچنین میتواند برای بامهایی که مفاهیم سبز را مد نظر قرار میدهند، نظیر پانلهای خورشیدی یا صفحات فتو ولتائیک بکار رود.
کاربرد بام های سبز :
۱- صرفه جویی انرژی:
ایجاد بام سبز، موجب متعادل شدن دمای ساختمان می شود. مصالح ساختمانی ، نور خورشید را جذب و دوباره آن را به عنوان گرما منتشر می کنند، و شهرها حداقل ۴ درجه سانتی گراد (۷.۲ درجه فارنهایت) گرمتر از مناطق اطراف هستند. بام سبز می تواند در فصول سرد مانع از دست دادن گرما و در نتیجه کاهش مصرف انرژی شود. بام سبز با جذب تابش خورشید در ماه های سرد سال سبب حفظ انرژی گرمایی و در ماه های گرم سال با بازتاب ۲۷ درصدی انرژی خورشیدی و همچنین جذب ۶۰ درصدی آن توسط گیاهان تنها با باقی ماندن ۱۳ درصد انرژی تابشی موجب خنک ماندن ساختمان می شود.
یک مطالعه انجام شده توسط محیط زیست کانادا، کاهش ۲۶ درصدی نیازهای خنک کننده تابستانی و کاهش تلفات حرارت زمستانی را هنگام استفاده از سقف سبز نشان می دهد.
بام سبز نیازهای انرژی ساختمانی را در طول سال کاهش داده و موجب کاهش هزینه ها می شود.
۲- ایجاد زیستگاه طبیعی:
سقف های سبز زیستگاهی برای گیاهان و پرندگان که فضای طبیعی محدودی در شهرها دارند، فراهم می کنند.
۳- فیلتر طبیعی:
بام سبز با جذب آلاینده های هوا و دی اکسید کربن به کاهش آلودگی هوا و بیماری هایی مانند آسم کمک می کند. پوشش گیاهی بام سبز مانند فیلتری طبیعی برای آلاینده های موجود در آب باران عمل می کند و باعث کاهش آلاینده ها و ذخیره آب باران می شود.
۴- کمک به انعکاس صدا در ساختمان:
خاک کمک می کند تا فرکانس های پایین تر را متوقف کند و گیاهان فرکانس های بالاتر را متوقف کنند.
۵- سرعت روان شدن آب باران در سقف کاهش می یابد:
مشاهده شده که بام سبز می توانند تا ۷۵ درصد آب باران را حفظ کرده، و به تدریج آن را با ترشح در آب آزاد می کنند، در حالی که آلاینده ها را در خاک نگه می دارند.
اگر در مورد ساخت یک سقف سبز برای خانه جدید خود فکر می کنید، شما در جای مناسب قرار دارید. در اینجا شما جزئیات کامل ساخت سقف سبز را دریافت خواهید کرد. می توان طرح هایی را بر روی انواع مختلف ساخت و ساز، از جمله بلوک های بتونی اجرا کرد. ورق فلز و همچنین ساخت و ساز چوبی برخی از زیر ساخت های مناسب برای سقف است. الزامات اساسی برای سقف سبز سازه شامل ضد آب بودن سقف و ظرفیت تحمل بار برروی بام می باشد.
گیاهان مناسب برای بام سبز:
۱- انتخاب گیاهان برای بام سبز نسبت به گیاهانی که در باغچه استفاده می شوند نیاز به دقت بیشتری دارد. این گیاهان باید مقاوم در برابر گرما، اشعه و آفتاب باشند. گیاهانی با این ویژگی ها احتمال زنده ماندن نهالهایی آنها در سال اول رشد بیشتر از گیاهان دیگر است. برای استفاده از گیاهان ظریف تر و شکننده تر نیاز به بادشکن و حفاظ است.
۲- از گیاهان محل زندگی خود و یا گیاهان مشابه آب و هوای محل زندگی خود استفاده کنید. زیرا بسیار راحت تر از گیاهان خارجی با باغچۀ شما منطبق و رشد میکنند و مقاومت آنها در برابر تغییرات آب و هوایی محل زندگی شما بیشتر است. همچنین امکان لانه کردن پرندگان و پروانهها در آنها بیشتر میباشد.
۳- درختچهها و بوتههای تزیینی به دلیل سبک بودن و کوچک بودن مناسب برای بام سبز هستند. درختچه های کوچک و تزینی را می توان توسط بادگیرها محافظت کرد و در جای ثابتی قرار داد.
۴- گیاهانی با برگهای بزرگ و انعطافپذیر در روف گاردن راحت تر از گیاهان دیگر توسط باد و باران آسیب دیده و از بین میروند. همچنین آنها در زمستانهای سرد سریعتر از بین میروند. به همین دلیل استفاده از گیاهان با برگ های سخت تر و ضریفتر گزینۀ بهتری برای باغچههای سقفی هستند.
چگونه بام سبز بسازیم ؟
در اینجا برخی از دستورالعمل های آسان برای ساخت و یا نصب سقف سبز آمده است.
۱. لایه پوشش گیاهی Plant Layer: بام های سبز تا حد امکان سبک طراحی میشوند، اغلب شامل گیاهانی هستند که بتوانند در خاک کم عمق و با مراقبت و نگهداری کم رشد کنند.
۲- محیط کشت Growing Medium: فضایی که گیاهان در آن شروع به رشد و نمو میکنند. محیط کشت به واسطه الزامات خاص سازهای باید وزن کمی داشته باشد به همین دلیل نسبت به خاک معمولی تفاوتهایی دارد. در این حالت باید از محیطی برای کشت استفاده کرد که حتی الامکان سبک بوده و وزنش حدود ۹۰۰ کیلوگرم در هر متر مکعب در حالت مرطوب باشد. یک مخلوط معمولی شامل یک سوم ماسه، یک سوم سنگ های متخلخل و یک سوم گیاخاک مصنوعی (ترکیبی از چوب پوسیده و کود نباتی) محیطی مناسب را تشکیل میدهد.
۳-لایه زهکش:لایه زهکش خود میتواند مجموعه پیچیدهای از لایههای دیگر به شرح زیر باشد:
- لایه صافی Filter Layer: در بین محیط کشت و لایه زهکش فیلتری قرار دارد که رطوبت را از محیط ریشهها دور میکند و مانع از گندیدگی ریشهها میشود. این فیلتر میتواند شامل یک بافت پارچهای باشد. این فیلتر حتی میتواند لایهای از شن و ماسه باشد.
- لایه مانع ریشهها Root Barrier: لایهای است که به خوبی از نفوذ ریشهها و آسیب زدن آنها به عایق کاری و غشاء سقف جلوگیری میکند.
- صفحه زهکش Drain Board: یک صفحه سه لایه است که لایه بالایی عمل فیلتر را انجام میدهد و آب اضافی را از قسمت ریشهها دور میکند. این لایه همچنین به عنوان لایه محافظ ریشهها عمل میکند. لایه وسطی که به شکل کاسههای مخروطی شکل است آب اضافی را از ریشهها دریافت کرده و در خود نگه میدارد. لایه پایینی یک فیلتر پارچهای است که مانع از آسیب دیدن غشاء و عایق میشود.
۴- لایه محافظ:
این لایه شامل پوششهایی است که بام و سیستم عایق کاری را از نشت کردن و نفوذ آب حفاظت میکنند. این صفحه میتواند باریکهای از بتن سبک، صفحهای از عایق محکم، ورقه ضخیم پلاستیکی، ورق مسی، یا ترکیبی از اینها، بر حسب ویژگیهای طراحی و کاربرد بام سبز باشد.
۵- ساختار سقف
غشاء بام یا لایه عایق کاری رطوبتی Water Proofing بام را از نشت کردن و چکه کردن محافظت میکنند.
نانو عایق رطوبتی نمونه ای از Water Proofing می باشد. این نوع از عایق ها یک نوع پوشش انعطافپذیر بوده که در برابر آب و رطوبت کاملاً عایق هستند و میتوان آنها را جایگزین قیر و گونی، آسفالت و همچنین سایرعایقکاریهای ساختمانی نمود.مزیت استفاده از این نانوعایق ها در سبکی، راحتی اجرا، لکه گیری سریع، قدرت آب بندی بالا و کاهش هزینه های تعمیرات می باشد.